Ngày 01 tháng 01 năm
2013, từ 6 giờ đến 8 giờ tối, tại S.O.C STUDIO-3A Tôn Đức Thắng, Q. 1,
TP HCM-họa sĩ Lê Quốc Thành đã ra mắt tác phẩm sắp đặt chào năm mới của
mình.
I. VỀ HÌNH THỨC:
Tác phẩm là một bức màn lớn che kín một mặt tường phòng tranh (~3m x 5m) với chữ "NHẪN" viết bằng chữ Hán ở giữa. Tất cả, được kết bằng gần 1.000 chiếc quần lót của phụ nữ. Nhìn tổng thể, qua cách phối màu, bố cục, bức màn trông giống như một cái phông sân khấu Hát Bội...!
Phía trước, ngay dưới chân bức màn, là mấy trăm chiếc thuyền nhỏ được gấp bằng giấy. Trong đó, có một số lớn hơn, được gấp bằng giấy báo. Điểm đặc biệt đáng chú ý, là trong khi các chiếc thuyền nhỏ gấp bằng giấy màu được để ngửa, thì những chiếc thuyền lớn, gấp bằng giấy báo, lại bị lật úp...!
Phía trước những chiếc thuyền giấy, là hàng chục chiếc đèn cầy màu đỏ thắp sáng, chen lẫn giữa những cuộn giấy vệ sinh...!
Trong buổi ra mắt, như một "thư pháp gia", họa sĩ Lê Quốc Thành ngồi xếp bằng giữa những chiếc thuyền giấy, viết chữ "NHẪN" đúng theo Hán tự tặng quan khách. Ai cũng phải thừa nhận họa sĩ Lê Quốc Thành viết rất đẹp! Điểm đặc biệt đáng chú ý, là những tác phẩm thư pháp này, không được viết trên giấy dó, giấy xuyến chỉ như thường thấy, mà trên giấy vệ sinh-dùng ở bàn ăn và dùng ở nhà cầu...!
II. VỀ Ý NGHĨA:
Tác phẩm của Lê Quốc Thành, từ cái tên cho đến hình thức như đã có, đã có tác động gây sốc.
Những hình ảnh đầu tiên của tác phẩm, khi đưa lên Facebook trước giờ ra mắt, ngay tức khắc, đã thu hút được sự chú ý của nhiều người. Và, ngay trong buổi ra mắt, mọi người đã phải xôn xao bàn tán...
Trước hết, nó làm sống dậy ý thức về chữ "Nhẫn"
Nhiều người cho "Nhẫn" là một "triết lý sống" cần được "tôn thờ", một "giá trị văn hóa truyền thống" cần được bảo tồn, phát triển. Lý lẽ họ đưa ra: "Nhẫn" là nguồn gốc, là nền tảng của "Hòa"; có "Nhẫn" thì mới có hòa hợp, hòa bình...!
Nhiều người khác, ngược lại, cho "Nhẫn" chỉ là tàn dư của chế độ phong kiến-phụ hệ, là sản phẩm của thứ "văn hóa làng", lấy gia đình làm trung tâm, lấn át con người cá nhân, đã quá lạc hậu. Thậm chí, đã trở thành "phản động". Lý lẽ họ đưa ra: "Nhẫn" là nguồn gốc của thỏa hiệp, phản tiến bộ. Tại sao không thẳng thắn đối thoại mà phải "nhẫn"?
Tiếp theo, nó kích thích cho một sự nghĩ lại về ý nghĩa của chữ "Nhẫn" trong nhận thức và trong đời sống thực tế...
Có người đặt vấn đề ở khía cạnh hiện tượng: "Dân ta gần chục năm nay, rộ lên phong trào suy tôn chữ "Nhẫn". Đi đâu cũng thấy chữ "Nhẫn", ngồi đâu cũng nghe nói đến chữ "Nhẫn"...Nếu xã hội bình thường, ổn định, công bằng chắc người ta đã chẳng phải nhắc nhau phải "Nhẫn" như thế! Càng tôn vinh chữ "Nhẫn", do đó, càng thấy là trong xã hội đang có sự rối ren, cạn kiệt niềm tin!"
Và, cũng người này, đã đưa ra nhận định: ""Nhẫn" có thể là biểu hiện bên ngoài của "dũng", nhưng cũng có thể là biểu hiện bên ngoài của "hèn". "Nhẫn" hiểu theo nghĩa "cái tâm kiên định", hay "hành xử theo lương tri", "ẩn mình trong hang cọp"... là cái "nhẫn" của kẻ "dũng"; nhưng "nhẫn" hiểu theo nghĩa né tránh hiểm nguy, cốt lo lấy thân, bất kể thời thế, bất chấp bổn phận làm người thì chỉ là ương hèn... Muốn xét "nhẫn-dũng" hay "nhẫn-hèn" thì phải xét trên quan hệ, phải qui về thời thế. Bây giờ, mà bắt phụ nữ phải "nhẫn" khi đàn ông buông tuồng là bất công, bắt dân phải "nhẫn" khi quan ngồi trên câu kết với nhau tham ô, lũng đoạn, làm nghèo yếu đất nước... thì là quá vô lý, bắt một đất nước phải "nhẫn" theo một chế độ trước họa xâm lăng thì là... trái với đạo trời!"...
Tiếp theo nữa, không chỉ làm sống dậy ý thức về chữ "Nhẫn" hay kích thích cho một sự nghĩ lại về ý nghĩa của chữ "Nhẫn" trong nhận thức và trong đời sống thực tế, mà, một cách "quyết liệt", nó kéo mọi người đối diện với những vẫn đề "đang là nóng hổi" của thực tại...
Tác phẩm đã được "sắp đặt" như một cái gì hết sức trớ trêu. Như một nghịch lý. Và người xem, có lẽ hầu hết, đều dễ dàng nhận ra ý nghĩa.
Có người cho tác phẩm, dường như, có một mối liên hệ nào đó với bài thuyết giảng của ông Đại tá Trần Quang Thanh với "lý thuyết nhẫn nhịn" và "lý thuyết sổ hưu trí" mà lâu nay, cư dân mạng trong và ngoài nước đã lên tiếng phê phán rất nhiều... Nó như một sự bỡn cợt!
Có người đã phát biểu: "Ý tưởng chữ "nhẫn" làm bằng quần lót thật thú vị, và đậm tính thời cuộc. Lại thêm, tàu thuyền và những ngọn nến tưởng niệm. Lại thêm, dúng ngay vào ngày 01/01/2013, ngày đạo luật lục soát tàu thuyền ở Biển Đông của bon Khựa bắt đầu có hiệu lực...!
Có người chú ý đến những chiếc thuyền lớn gấp bằng nhật báo trong nước bị lật úp dưới bức màn có chữ "nhẫn" kết bằng gần 1.000 chiếc quần lót đó. Và, cho đó là một sự mỉa mai...!
Sự xuất hiện của những chiếc áo "No U" từ người xem, một cách bất ngờ, đã góp phần làm cho ý nghĩa tác phẩm trở nên cô đọng. Nó như một sự tương tác, làm "nóng" tác phẩm...!
Và, tác phẩm đã trở nên nóng thật.
Nó đã làm cho một số người... sợ hãi.
Đồng thời, cũng đã làm cho một số người khác, trở nên mạnh mẽ hơn.
*
Trong khi phần lớn nghệ sĩ thị giác Việt Nam né tránh các vấn đề chính trị-xã hội trong nước, theo tôi, một thái độ trực diện, thẳng thắn, và dõng dac như thế này, tự nó, đã là điều đáng để khâm phục, trân trọng...!
NGUYÊN HƯNG.
2013.
I. VỀ HÌNH THỨC:
Tác phẩm là một bức màn lớn che kín một mặt tường phòng tranh (~3m x 5m) với chữ "NHẪN" viết bằng chữ Hán ở giữa. Tất cả, được kết bằng gần 1.000 chiếc quần lót của phụ nữ. Nhìn tổng thể, qua cách phối màu, bố cục, bức màn trông giống như một cái phông sân khấu Hát Bội...!
Phía trước, ngay dưới chân bức màn, là mấy trăm chiếc thuyền nhỏ được gấp bằng giấy. Trong đó, có một số lớn hơn, được gấp bằng giấy báo. Điểm đặc biệt đáng chú ý, là trong khi các chiếc thuyền nhỏ gấp bằng giấy màu được để ngửa, thì những chiếc thuyền lớn, gấp bằng giấy báo, lại bị lật úp...!
Phía trước những chiếc thuyền giấy, là hàng chục chiếc đèn cầy màu đỏ thắp sáng, chen lẫn giữa những cuộn giấy vệ sinh...!
Trong buổi ra mắt, như một "thư pháp gia", họa sĩ Lê Quốc Thành ngồi xếp bằng giữa những chiếc thuyền giấy, viết chữ "NHẪN" đúng theo Hán tự tặng quan khách. Ai cũng phải thừa nhận họa sĩ Lê Quốc Thành viết rất đẹp! Điểm đặc biệt đáng chú ý, là những tác phẩm thư pháp này, không được viết trên giấy dó, giấy xuyến chỉ như thường thấy, mà trên giấy vệ sinh-dùng ở bàn ăn và dùng ở nhà cầu...!
II. VỀ Ý NGHĨA:
Tác phẩm của Lê Quốc Thành, từ cái tên cho đến hình thức như đã có, đã có tác động gây sốc.
Những hình ảnh đầu tiên của tác phẩm, khi đưa lên Facebook trước giờ ra mắt, ngay tức khắc, đã thu hút được sự chú ý của nhiều người. Và, ngay trong buổi ra mắt, mọi người đã phải xôn xao bàn tán...
Trước hết, nó làm sống dậy ý thức về chữ "Nhẫn"
Nhiều người cho "Nhẫn" là một "triết lý sống" cần được "tôn thờ", một "giá trị văn hóa truyền thống" cần được bảo tồn, phát triển. Lý lẽ họ đưa ra: "Nhẫn" là nguồn gốc, là nền tảng của "Hòa"; có "Nhẫn" thì mới có hòa hợp, hòa bình...!
Nhiều người khác, ngược lại, cho "Nhẫn" chỉ là tàn dư của chế độ phong kiến-phụ hệ, là sản phẩm của thứ "văn hóa làng", lấy gia đình làm trung tâm, lấn át con người cá nhân, đã quá lạc hậu. Thậm chí, đã trở thành "phản động". Lý lẽ họ đưa ra: "Nhẫn" là nguồn gốc của thỏa hiệp, phản tiến bộ. Tại sao không thẳng thắn đối thoại mà phải "nhẫn"?
Tiếp theo, nó kích thích cho một sự nghĩ lại về ý nghĩa của chữ "Nhẫn" trong nhận thức và trong đời sống thực tế...
Có người đặt vấn đề ở khía cạnh hiện tượng: "Dân ta gần chục năm nay, rộ lên phong trào suy tôn chữ "Nhẫn". Đi đâu cũng thấy chữ "Nhẫn", ngồi đâu cũng nghe nói đến chữ "Nhẫn"...Nếu xã hội bình thường, ổn định, công bằng chắc người ta đã chẳng phải nhắc nhau phải "Nhẫn" như thế! Càng tôn vinh chữ "Nhẫn", do đó, càng thấy là trong xã hội đang có sự rối ren, cạn kiệt niềm tin!"
Và, cũng người này, đã đưa ra nhận định: ""Nhẫn" có thể là biểu hiện bên ngoài của "dũng", nhưng cũng có thể là biểu hiện bên ngoài của "hèn". "Nhẫn" hiểu theo nghĩa "cái tâm kiên định", hay "hành xử theo lương tri", "ẩn mình trong hang cọp"... là cái "nhẫn" của kẻ "dũng"; nhưng "nhẫn" hiểu theo nghĩa né tránh hiểm nguy, cốt lo lấy thân, bất kể thời thế, bất chấp bổn phận làm người thì chỉ là ương hèn... Muốn xét "nhẫn-dũng" hay "nhẫn-hèn" thì phải xét trên quan hệ, phải qui về thời thế. Bây giờ, mà bắt phụ nữ phải "nhẫn" khi đàn ông buông tuồng là bất công, bắt dân phải "nhẫn" khi quan ngồi trên câu kết với nhau tham ô, lũng đoạn, làm nghèo yếu đất nước... thì là quá vô lý, bắt một đất nước phải "nhẫn" theo một chế độ trước họa xâm lăng thì là... trái với đạo trời!"...
Tiếp theo nữa, không chỉ làm sống dậy ý thức về chữ "Nhẫn" hay kích thích cho một sự nghĩ lại về ý nghĩa của chữ "Nhẫn" trong nhận thức và trong đời sống thực tế, mà, một cách "quyết liệt", nó kéo mọi người đối diện với những vẫn đề "đang là nóng hổi" của thực tại...
Tác phẩm đã được "sắp đặt" như một cái gì hết sức trớ trêu. Như một nghịch lý. Và người xem, có lẽ hầu hết, đều dễ dàng nhận ra ý nghĩa.
Có người cho tác phẩm, dường như, có một mối liên hệ nào đó với bài thuyết giảng của ông Đại tá Trần Quang Thanh với "lý thuyết nhẫn nhịn" và "lý thuyết sổ hưu trí" mà lâu nay, cư dân mạng trong và ngoài nước đã lên tiếng phê phán rất nhiều... Nó như một sự bỡn cợt!
Có người đã phát biểu: "Ý tưởng chữ "nhẫn" làm bằng quần lót thật thú vị, và đậm tính thời cuộc. Lại thêm, tàu thuyền và những ngọn nến tưởng niệm. Lại thêm, dúng ngay vào ngày 01/01/2013, ngày đạo luật lục soát tàu thuyền ở Biển Đông của bon Khựa bắt đầu có hiệu lực...!
Có người chú ý đến những chiếc thuyền lớn gấp bằng nhật báo trong nước bị lật úp dưới bức màn có chữ "nhẫn" kết bằng gần 1.000 chiếc quần lót đó. Và, cho đó là một sự mỉa mai...!
Sự xuất hiện của những chiếc áo "No U" từ người xem, một cách bất ngờ, đã góp phần làm cho ý nghĩa tác phẩm trở nên cô đọng. Nó như một sự tương tác, làm "nóng" tác phẩm...!
Và, tác phẩm đã trở nên nóng thật.
Nó đã làm cho một số người... sợ hãi.
Đồng thời, cũng đã làm cho một số người khác, trở nên mạnh mẽ hơn.
*
Trong khi phần lớn nghệ sĩ thị giác Việt Nam né tránh các vấn đề chính trị-xã hội trong nước, theo tôi, một thái độ trực diện, thẳng thắn, và dõng dac như thế này, tự nó, đã là điều đáng để khâm phục, trân trọng...!
NGUYÊN HƯNG.
2013.
Comments
Post a Comment