Tịnh Mộc Thường (Ba Sàm) – Năm 2008, Formosa được cấp phép vào đầu tư tại Khu kinh tế Vũng Áng (KKT) với tổng vốn đầu tư ước tính 28 tỷ USD. Giai đoạn 1 đầu tư khoản 10 tỷ USD. Formosa được ca ngợi là động lực của KKT. Được Nhà Nước cưng chìu hết mực, nâng như nâng trứng, hứng như hứng hoa. Mang được Formosa về Hà Tĩnh, biết bao nhiêu con chim én đầu đàn (quan chức) được tung lên tới tận mặt trăng.
Vậy ai nỡ lòng nào mà đi trừng phạt đứa con cưng, nó có tội thì cũng bỏ qua để nó rút kinh nghiệm. Hơn nữa, Formosa đã đầu tư công nghệ xử lý nước thải hiện đại rồi, tận 45 triệu USD, rồi còn trang bị hệ thống quan trắc tự động nữa, chu choa, thật là tuyệt vời. Nước thải Formosa đưa ra biển lại đạt tiêu chuẩn của Nhà Nước ta quy định nữa chứ. Vậy lấy căn cứ đâu mà khép cho Formosa tội phá hoại môi trường. Ai mà cứ vu khống cho Formosa thì đúng là kẻ xấu xa, đê tiện!
Về phía nhà quản lý cấp địa phương, Sở Tài Nguyên và Môi Trường Hà Tĩnh thì rất lạc quan, chỉ mãi nhỡn nhơ vui chơi, chứ đâu có giám sát gì về chất lượng nước thải của Formosa. Sở cho rằng, giám sát chi cho mệt, Formosa có hệ thống xử lý hiện đại, rồi tự động nữa. Vậy, chỉ cần để Formosa tự xử lý rồi tự giám sát lấy. Sở hết sức tin tưởng vào Công nghệ xử lý hiện đại của Formosa, và tin vào đạo đức trách nhiệm của Formosa trong việc bảo vệ môi trường xung quanh.
Đến đây, lẽ ra dân ta phải biết ơn, tuyên dương và nêu gương đạo đức trách nhiệm Formosa mới đúng. Đằng này, bà con cứ xúm nhau vô chửi rủa túi bụi, rồi khép tội cho Formosa là làm ô nhiễm môi trường, rồi gây chết hơn 60 tấn cá dọc ven biển. Chưa nói đến là dân còn nghi ngờ chất độc hại này đã giết chết một thợ lặn của Formosa và làm 5 người thợ lặn khác phải nhập viện. Chưa có chứng cứ gì mà bà con cứ la ó lên như vậy, thật là xấu hổ. Dân mình sao còn ngây thơ quá. Dân ta lẽ ra phải biết tin vào thông tin chính thống, tức là tin vào lời nói vàng ngọc của nhà quản lý, như ông thứ trưởng bộ Tài Nguyên. Ông này họp báo cho biết Thủy Triều Đỏ là một trong hai nhóm nguyên nhân giết chết cá hàng loạt. Nguyên nhân còn lại vẫn chưa biết chính xác là do ai thải ra biển, cần thêm thời gian để điều tra.
Đã nói vậy rồi, mà dân cứ còn mãi nghi ngờ Formosa, làm cho nhà quản lý không biết ứng xử ra sao. Nhưng tại sao dân ta cứ nghi ngờ Formosa?
Tại vì Thủy Triều nó không đỏ cam vàng nâu chi hết. Mà thủy triều vẫn trong xanh như ngày nào. Chỉ có cá chết, ngao chết và người cũng có thể chết nếu tiếp xúc lâu với nước biển khu vực Vũng Áng như người thợ lặn xấu số. Cá chết hàng loạt lại xuất hiện đầu tiên tại Kỳ Anh-Hà Tĩnh, rồi sau đó là Quảng Bình, Quảng Trị, Huế. Dân ta không thấy cá chết ở Nghệ An, thật kỳ lạ! Nhưng nhìn vào biểu đồ dòng Hải Lưu khu vực ven biển Việt Nam, dân mới rõ: dòng Hải lưu di chuyển theo hướng Bắc đến Nam nên chất độc không chạy ngược lên Nghệ An để gây chết cá (1). Dòng hải lưu này di chuyển tầm hơn 1 km/ngày theo hướng Hà Tĩnh-Huế. Vì cá bắt đầu chết ở khu vực Vũng Áng nên dân ta nghi nguồn độc tố bắt đầu từ đây. Và kẻ tình nghi số một là Formosa, thải nước bẩn ra biển với lưu lượng (theo Formosa) là 11.000 m3/ngày. Dân cho rằng chất thải có độc tố đã tích lũy lâu ngày trong vùng biển Vũng Áng, và sau một thời gian nồng độ đã tăng đủ lớn và vượt ngưỡng chịu đựng của cá nên cá bắt đầu chết từ ngày 06/04/2016.
Hình 1. Dòng Hải Lưu lớn sát bờ biển Hà Tĩnh chạy theo hướng Bắc – Nam.
Nghịch lý ở chỗ, nước thải Formosa cho ra biển là ĐẠT TIÊU CHUẨN. Nhưng dân nghi thì mặc dân nghi, chứ Formosa đâu có phạm lỗi chi nên sẽ được tuyên bố vô tội và sẽ yên tâm tiếp tục làm ăn. Đâu lại vào đấy cả. Dân phẫn nộ thì tự xoa dịu lấy, chứ đừng đợi bằng chứng nữa, đừng để cổ dài ra như hưu cao cổ thì khổ!
Vài lời nhắn gửi
Đối với các vụ việc tương tự như tìm hiểu nguyên nhân cá chết, người phát ngôn họp báo nên là các nhà khoa học, có chuyên môn, đủ uy tín để thông báo. Những người không đủ chuyên môn phát biểu, không ai tin được. Cần phân biệt, thông tin chính thống tức là tin do Nhà Nước đưa ra. Còn tin mà dân ta mong đợi là tin chính xác, gần nhất có thể so với sự thật khách quan. Tin chính thống chưa chắc là tin thật.
Cho gửi lời chia buồn đến các gia đình nhà cá. Chúc các nạn nhân cá yên nghỉ nơi thiên đường, nơi mà môi trường không bị ô nhiễm.
Formosa nhập 290 tấn hóa chất để sử dụng cho sản xuất, tẩy rửa, diệt khuẩn, và xả nước thải ĐẠT TIÊU CHUẨN ra biển. Thật trùng hợp, có hơn 60 tấn cá tự chết dọc khu vực biển này theo dòng hải lưu. Nguyên nhân cá chết không liên quan đến Formosa. Cơ quan quản lý Nhà Nước vô can. Thật hi hữu nhưng cũng phải cố mà tin!
1- Current separation and upwelling over the southeast shelf of Vietnam in the South China Sea. Journal of Geophysical Research, Vol 117, C03033, 2012.
Comments
Post a Comment