Ben Ngô (BBC) – Dường như trong các vụ mang tính ‘nhạy cảm’ như thảm họa cá chết, các báo tại Việt Nam không có chọn lựa nào khác ngoài chuyện dựa vào nguồn tin của chính quyền, nếu không muốn bị phạt.
Các báo Việt Nam phải đăng thông tin ‘đúng định hướng’ của Ban Tuyên giáo
Hôm 16/5, tiến sĩ Nguyễn Quang A, giáo sư Nguyễn Huệ Chi và nhà thơ Hoàng Hưng cùng ký vào thư “Tố cáo và phản đối Truyền hình An ninh vu cáo trắng trợn, ngang nhiên bôi nhọ danh dự của công dân”.
Theo đó, những người có tên nêu trên “kiên quyết phản bác những nhận định vô căn cứ, bôi nhọ, vu cáo chính trị ác độc” trong clip “Bằng chứng Việt Tân chỉ đạo dùng bom xăng để kích nổ “Cách mạng Cá” ở Việt Nam” của An ninh TV phát trên kênh YouTube hôm 14/5.
“Vu cáo những trí thức tâm huyết nói lên tiếng nói của dân là tối hạ sách chỉ có tác dụng bộc lộ sự ngoan cố và bế tắc của một nhóm vô trách nhiệm trong chính quyền; đẩy họ về phía đối lập, coi họ như kẻ thù, là con đường tất yếu dẫn đến sụp đổ của bất cứ nhà nước độc tài nào. Lịch sử đã, đang và sẽ mãi mãi ghi nhận điều đó”, tuyên bố viết.
“Các tác giả của clip video này đã vi phạm trắng trợn Luật báo chí và Luật hình sự”.
“An ninh TV là một cơ quan trực thuộc Bộ Công an Việt Nam. Nhận định rằng clip vu cáo chúng tôi do cơ quan này công bố có nguy cơ là tiền đề cho một vụ khủng bố của Công an đối với cá nhân chúng tôi và những người khác”.
Những ngày qua, không chỉ An ninh TV, mà cả Đài truyền hình Việt Nam (VTV) cũng như nhiều tờ báo Việt Nam đồng loạt đăng thông tin về việc “người dân bị Việt Tân kích động biểu tình”.
Một bài trong số đó đăng trên báo Tuổi Trẻ hôm 14/5 đã lập tức nhận được phản hồi từ người bị cáo buộc “nhận tiền của Việt Tân và có tiền án tiền sự” trong bài, ông Huỳnh Thành Phát.
Trong đoạn clip ‘đối chất’ giữa ông Phát và phóng viên Tuổi Trẻ được lan truyền trên mạng xã hội ngay sau đó, tác giả bản tin đuối lý phải thừa nhận “viết theo công an, và chỉ đăng lại nên công an mới là người chịu trách nhiệm về cáo buộc”.
‘Đúng định hướng’
Trên diễn đàn ‘Sống tốt với nghề báo’, một nhà báo kỳ cựu đặt câu hỏi về việc Bộ Thông tin – truyền thông chỉ đạo các cơ quan báo chí đưa tin trung thực, chính xác, khách quan, đúng định hướng, có cơ sở khoa học, đấu tranh phản bác các thông tin xuyên tạc, luận điệu sai trái, kích động nhằm ổn định tình hình, không gây tâm lý hoang mang trong dư luận”.
“Yêu cầu này quá khó, làm sao nhà báo có thể vừa ‘đưa tin trung thực, chính xác, khách quan’ lại vừa ‘đúng định hướng’ được cơ chứ?”, nhà báo này viết.
Báo Thế giới Tiếp thị đăng nhiều bài viết
của nhạc sĩ Tuấn Khanh bàn về thời cuộc
Trong một diễn biến khác, hôm 17/5, số báo mới nhất của báo Tuổi Trẻ Cười, một ấn phẩm trào phúng của báo Tuổi Trẻ gặp sự cố, phải thay tranh bìa được cho là ‘liên quan đến cá chết’ và phát hành trễ hai ngày.
Trước đó, Cục Báo chí Bộ Thông tin Truyền thông của Việt Nam ra quyết định phạt tiền 140 triệu đồng đối với báo Nông thôn Ngày nay và tờ báo này ‘xin tự đình bản’ ba tháng ấn phẩm Thế giới Tiếp thị của họ.
Thế giới Tiếp thị là một trong những ấn phẩm của báo Nông thôn Ngày nay, đã đăng hai bài viết ‘Mãi mãi là người đến sau’ và ‘Lời than thở của các loài cá’ bị cho là đã vi phạm một nghị định của Chính phủ.
Vậy thì làm sao để các báo có thể đưa tin mà không bị Ban Tuyên giáo phạt?
Điều này lý giải việc một số bản tin cập nhật diễn biến mới nhất của vụ cá chết càng khiến người đọc thêm hoang mang và mất lòng tin vào báo chí. Kiểu như “Người dân có gà bị chết cho rằng do ăn cá biển, tuy nhiên chính quyền sở tại nói qua xác minh những con gà này chết vì “ăn quá no” (VnExpress hôm 16/5).
Sau cuộc biểu tình lần ba hôm 15/5, Tuổi Trẻ cũng như một số báo khác đã vội vã đăng bản tin “TP Hồ Chí Minh yên bình trong ngày 15/5”.
Rõ là sự ‘yên bình’ trên mặt báo không thể khỏa lấp sự thật về những bất an của lòng dân mà các nhà báo vì những lẽ gì đó không thể và cũng không có cách nào viết ra.
Vấn đề là truyền thông Việt Nam, cũng như mọi lần, cũng chỉ có một chiều thông tin mang tính tuyên truyền, trong lúc người đọc của họ bây giờ đã có nhiều cách tiếp cận sự thật mà không cần đọc báo, xem truyền hình “theo định hướng”.
Trong ba cuộc biểu tình về vụ cá chết tại TP Hồ Chí Minh và Hà Nội, người dân Việt Nam cập nhật thông tin chủ yếu từ mạng xã hội trong lúc báo chí chính thống để lại khoảng trống trước khi đồng loạt tấn công “các thế lực thù địch kích động biểu tình”.
Có thể thấy sự im lặng của báo giới cũng là câu trả lời cho câu hỏi: “Người cầm bút đưa tin vì ai, vì điều gì?”
Comments
Post a Comment