Người Việt Nam và hội chứng Stockholm

Khái niệm về Hội chứng Stockholme ( Stockholm syndrome ) được hiểu như một trạng thái tâm lý, không phải là một căn bệnh về tinh thần hay thể chất rõ rệt với những triệu chứng khác thường. Hội chứng này lần đầu tiên được biết đến vào năm 1973, nơi xẩy ra vụ bắt giữ con tin tại một nhà băng chuyên về tín dụng (Credit Bank) ở thủ đô Stockholm, Thụy Điển.

Sự việc bắt đầu khi Jan Erik Olsson, một tù nhân đang trốn thoát đã xâm nhập vào nhà băng Norrmalmstorg ở Stockholm. Cảnh sát được gọi tới và sau một cuôc chạm súng ngắn ngủi, một trong hai cảnh sát chạy đến đầu tiên đã bị thương.

Olsson sau đó bắt giữ 4 con tin là Birgitta Lundblad, Elisabeth Oldgren, Kristin Enmark và Sven Säfström và đưa ra những yêu cầu như sau:

1. Chính phủ Sweden phải thả tội phạm đang bị giam trong tù, nổi tiếng khắp Thụy Điển là Clark Olofsson, đưa đến nhà băng gặp Olsson-
2. Trả cho Olsson 3.000.000 Krone ( 300.000 USD )
3. Đem đến 2 khẩu súng, áo giáp chống đạn, nón an toàn và một xe hơi để di chuyển.

Sau khi Clark Olofsson được đưa đến nhà băng thì Olsson cùng với Olofsson lập một hàng rào phòng thủ với 4 con tin trong tay.

Vụ bắt giữ con tin kéo dài 5 ngày, từ 23 tới 28.08.1973. Trong lúc điều đình câu giờ, cảnh sát khoan được một lỗ trên mái của nhà băng, đưa camera đến theo dõi được mọi diễn tiến bên trong vào ngày 26.08. Sau đó họ quyết định dùng hơi ngạt làm bất tỉnh 2 tên tội phạm cũng như con tin qua lỗ hổng khoan trên mái.

Việc giải thoát con tin chấm dứt một cách êm thăm, không có thiệt hại nhân mạng. Olsson bị kết án 10 năm tù, nhưng chỉ ở có 8 năm thì được ân xá. Clark Olofsson lúc đầu bị kết án 6 năm nhưng sau đó tha bổng vì hoàn toàn thụ động trong vụ bắt giữ tù nhân ngoài ý muốn.

Điều cần nói ở đây là thái độ của con tin trong thời gian 5 ngày bị bắt giữ. Qua những giao tiếp với kẻ bắt giữ mình như xin phép đi vệ sinh, tiếp tế thực phẩm, ăn uống… các con tin đã không sợ hãi Olsson, Olofsson bằng sợ cảnh sát tấn công vào nhà băng giải thoát họ.

Những giao tiếp đó đã khiến cho các con tin sau đó đã bày tỏ nhiều thiện cảm với kẻ bắt giữ, cám ơn Olsson, Olofsson đã buông tha họ, đến thăm hai người này trong nhà giam, kêu gọi chính quyền khoan dung 2 tội phạm trên…

Nhưng sự thật như thế nào? Phải chăng vì thời gian án binh bất động, kéo dài thương thuyết, đã khiến cho những nhượng bộ nhỏ nhoi của kẻ bắt giữ đối với con tin như nới lỏng dây trói, cho đi làm vệ sinh, cho thêm một ít thức ăn, nước uống… trở thành những ân huệ to lớn, đáng quý, khiến cho các con tin cảm thấy gần gũi, thân cận với kẻ bắt giữ hơn là với cảnh sát?

Lý do nào các con tin quên đi sự hành hạ thể xác, kềm kẹp tinh thần, không khí trấn áp trong những ngày bị giam giữ để trở nên thân thiện với kẻ tội phạm?

Các nhà tâm lý học đã gọi đó là hội chứng Stockholm. Thay vì cám ơn cảnh sát đã làm đủ mọi cách để giải cứu họ, các con tin đã cám ơn, bày tỏ cảm tình với kẻ bắt giữ, đầy đọa mình hơn 5 ngày.

Hội chứng Stockholm không phải chỉ có ở Sweden, ngày nay người ta có thể nhận thấy dễ dàng hội chứng này ở nhiều người Việt Nam, trong nước cũng như hải ngoại.

Tương tự như bệnh tiểu đường ( Diabetic ) có 2 loại: Type 1 và Type 2, người viết bài dù chẳng phải là bác sĩ tâm lý nhưng cũng xin phân loại hội chứng Stockholm ở người Việt Nam thành 2 Type, nôm na tiếng Việt là 2 tuýp hoặc 2 taip.

Tuýp 1 là những người Việt Nam, đa số là gốc Bắc, sinh ra, lớn lên và được đào tạo trong môi trường xã hội chủ nghĩa ( nói thế không có nghĩa là tất cả những người miền Bắc đều mắc hội chứng Stockholm hoặc người miền Nam thì được miễn nhiễm ).

Những người này có thể là dân vượt biên Hải Phòng, dân đi lao động bên Đông Đức, Tiệp-Khắc, Liên xô cũ…nay được ở lại làm ăn, sinh sống luôn nơi xứ người, có đời sống yên ổn, khá giả ( đương nhiên ) hơn nhiều người dân ( đang khốn khổ ) trong nước.

Nhiều người trong số này, dù hiện nay được sống trong chế độ dân chủ tự do như ở Đức, Ba Lan, Tiệp-Khắc ( nay chia thành 2 nước Tiệp- Czech ) và Khắc- Slovakia )…nhưng suy nghĩ của họ về đảng cộng sản VN, về chế độ xã hội chủ nghĩa không hề thay đổi.

Sống một thời gian dài mấy chục năm trong một chế độ sắt máu, lấy tuyên truyền dối trá và bạo lực làm phương tiện cai trị, tinh thần bị kềm kẹp, lèo lái…đầu óc họ trì trệ trong suy nghĩ, phán đoán, trẻ cũng như già, có học cũng như ít học.
Họ không tìm hiểu, suy nghĩ nguyên nhân nào họ phải xa xứ, phải chạy chọt, luồn lọt, xin xỏ tốn kém, mắc nợ…để được ra nước ngoài làm việc, rồi khi bức tường Berlin sụp đổ họ đã khốn đốn trong một thời gian dài, nhiều người cả chục năm không có nghề nghiệp, việc làm, nơi cư trú ổn định, sống lây lất, chùm đụp với nhau trong những apartment tối tăm, chật hẹp nằm trong các chúng cư…

Chính phủ Đức, Ba Lan, Tiệp-Khắc… với những quyết định sáng suốt, khôn ngoan, những chính sách đúng đắn, kịp thời đã giúp họ có lại cuộc sống bình yên, có nhiều người khá giả, đời sống vật chất của hầu hết đã ổn định, không còn thiếu thốn, khốn khổ, nhọc nhằn như ở quê nhà, không còn sự quấy nhiễu, vòi vĩnh quà cáp, tiền bạc, được tự do bày tỏ tư tưởng, chính kiến mà không sợ bị trả thù, trù ẻo bầm dập.

Qua tiếp xúc, nói chuyện với họ, người ta có thể thấy ngay, thay vì cám ơn chính phủ và người dân Đức, Ba Lan…họ chỉ cám ơn chế độ Hà Nội và đảng cộng sản Việt Nam đã cho họ cuộc đời hôm nay qua chính sách cho ra nước ngoài làm lao động thuê.

Sau gần 25 năm, hội chứng Stockholm ở những người này chẳng những không hề thuyên giảm mà còn có triệu chứng nặng hơn. Họ vẫn tiếp tục ca tụng đảng cộng sản, ông Hồ chí Minh, vẫn ước mong sự tồn tại, lãnh đạo của đảng CSVN kéo dài vĩnh viễn cho dù mỗi khi cần đến giấy tờ hộ tịch, hoặc có việc liên quan đến tòa đại sứ, lãnh sự cộng sản Việt Nam họ vẫn gặp khó khăn, phiền phức, bị hạch hỏi, làm khó dễ hay phải trả nhiều tiền lệ phí quái đản cho những dịch vụ ma quỷ, mỗi khi về Việt Nam lại bị xét hỏi quà cáp các cái, bị theo dõi ngấm ngầm….

Cho rằng đó là thói quen, do tuyên truyền đã ăn sâu vào trong tiềm thức, tim óc họ là không đúng, bởi thế giới ngày hôm nay với thông tin bùng nổ qua internet, smartphone…ai cũng có thể truy cập, tìm hiểu, kiểm chứng thông tin một cách dễ dàng.

Người viết bài này cũng đã gặp nhiều người miền Bắc có bằng kỹ sư, tiến sĩ ( thật sự ) tốt nghiệp ở nước ngoài, mỗi khi nói về Việt Nam, họ gân cổ lên, tìm mọi cách bênh vực cuộc chiến tranh xâm chiếm miền Nam do ông Hồ Chí Minh và đảng cộng sản VN khởi xướng, đồng thời lên án Mỹ là đế quốc thực dân mới.

Nói đến tình trạng tụt hậu, sự tham nhũng, hối lộ, rút ruột công trình, bán đất, bán biển, sự tàn ác, hoành hành của công an, sự hèn hạ của lãnh đạo trước thái độ hung hăng, hiếu chiến của Tầu cộng…họ luôn có đầy đủ lý lẽ để bào chữa.

Khi đưa ra những dữ kiện, facts, những bài báo, hình ảnh, tin tức quốc tế không thể chối cãi được thì họ chế nhạo, cho rằng báo chí truyền thông phương tây cũng nói láo như báo chí Việt Nam.

Đề cập về sự đấu đá quyền lực, đầu độc, hãm hại, thanh toán nhau giữa các phe phái trong đảng CSVN như trường hợp Nguyễn Bá Thanh, Phạm Quý Ngọ, Phùng Quang Thanh…họ cho rằng báo chí phản động tung tin láo.

Người viết cũng nhận được liên tục những email kèm theo những hình ảnh kêu gọi mọi người về thăm VN để thấy sự phát triển nhanh chóng, bình yên, tốt đẹp của đất nước do một tiến sĩ văn chương tốt nghiệp ở Pháp gửi, chỉ khi người viết bài này trả lời bằng những hình ảnh người dân biểu tình chống cưỡng chết đất đai, những hình ảnh, tin tức về các em học sinh đu dây hoặc nằm trong bao nylon để đến trường thì mới hết nhận được những email loại nói trên.

Type 2. Dây là loại hội chứng chỉ nằm ở bề mặt của người mang hội chứng, thật sự họ hoàn toàn không mắc phải hội chứng Stockholm như những người Tuýp 1.

Những người Việt Nam bị hội chứng Stockholm loại này là những đảng viên, cán bộ cộng sản, viên chức chính quyền, công an, quân đội…có ít nhiều ăn chia với chế độ cộng sản bán nước, gian dối, tàn nhẫn, vô nhân đạo nhưng cũng hèn nhát nhất trong lịch sử Việt Nam, điển hình là Nguyễn Phú Trọng, Nguyễn Tấn Dũng, Nguyễn Sinh Hùng, Trương Tấn Sang đến Phùng Quang Thanh, Trần Đại Quang…, tức từ cấp lãnh đạo từ trung ương đến hạ tầng cơ sở.

Những người này lúc nào cũng ra rả chửi Mỹ là đế quốc, là kẻ xâm lược, họ luôn tự hào cướp được miền Nam ngày 30.04.75 ( nhờ vào vũ khí của Liên Xô và Trung Cộng ) là chiến thắng thần thánh…,đảng ta là đỉnh cao thời đại, là chân lý, trí tuệ loài người….

Mở miệng ra là họ nhiệt tình và chân thành cám ơn Liên Xô, Trung Cộng đã giúp đảng CSVN đánh bại 2 đế quốc sừng sỏ nhất trên thế giới là Mỹ, Pháp mặc dù Liên Xô ngày nay đã tan rã, chỉ còn lại một nước Nga nghèo, thiếu thốn mọi thứ nhưng lại dư thừa vũ khí, hung hăng, hiếu chiến, Trung Cộng thì ngày càng hung hãn, lăm le nuốt trọn đất nước cha ông xây dựng, bảo vệ mấy ngàn năm.

Nhưng ngoài miệng chửi thế thôi chứ hiện nay những tên này đang lạy lục, năn nỉ, xin xỏ được bắt tay tên đế quốc mà họ đã đánh bại cách đây 40 năm để được mua vũ khí sát thương do tên đế quốc này sản xuất, được gia nhập khối thương mại xuyên Thái Bình Dương TPP, được trở thành đối tác hàng đầu của tên đế quốc…

Một điểm đặc biệt nữa là những người mắc hội chứng Stockholm tuýp 2 này lúc nào cũng to mồm chửi Mỹ, ca tụng Liên Xô, Trung Cộng…nhưng con cháu họ lại chỉ cho đi du học ở Mỹ, Đức, Pháp, Canada…là những nước trong khối tư bản mà họ lên án.

Nhà cửa, tiền bạc đầu tư, chương mục ngân hàng… họ cũng chỉ gửi gấm, ký thác ở các nước thù địch chứ không để tại các nước anh em thắm tình hữu nghị. Ngay cả khi bệnh hoạn, đau ốm họ cũng chỉ thích nhờ các bác sĩ, bệnh viện tại Mỹ, Pháp…điều trị, chăm sóc, giảii phẫu chừ không ( thèm ) nhờ đến các nước anh em như Nga Xô, Tầu Cộng…

Hội chứng Stockholm loại 1 không làm thiệt hại hay gây nguy hiểm cho người khác, nó chỉ gây khó chịu, bất mãn, ngứa dá…. người hiểu biết. Khi chế độ cộng sản VN sụp đổ, hội chứng này không cần chữa trị, thuốc thang… cũng đương nhiên biến mất theo thời gian.

Tuy nhiên,  hội chứng loại 2 thì khác, nó vô cùng nguy hiểm cho đất nước, dân tộc. Tiếp tục tồn tại nó sẽ di hại khôn lường, bởi những kẻ mắc hội chứng này đang lãnh đạo đất nước, họ đang tuyên truyền, lèo lái, bóp méo, ngụy tạo thông tin, che mắt người dân, coi kẻ thù, kẻ giết hại, cướp bóc ngư dân Việt Nam ở Hoàng – Trường Sa là bạn, cấu kết với nhau để dễ dàng tham nhũng, ăn hối lộ, rút ruột công trình, tàn phá, huỷ hoại đất nước, môi trường, cưỡng bức, cướp đất dân nghèo, giết người vô tội trong đồn công an rồi tri hô là tự tử, làm thui chội văn hóa, giáo dục…

Đó mới là điều đáng nói và đáng sợ.

© Thạch Đạt Lang

© Đàn Chim Việt

© Thạch Đạt Lang

© Đàn Chim Việt