Mỹ đang nỗ lực buộc Trung Quốc phải dừng xây cất các đảo nhân tạo ở Biển Đông
Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ Ash Carter (phải) và Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Phùng Quang Thanh (trái) duyệt binh trong nghi lễ chào mừng tại Bộ Quốc phòng ở Hà Nội. Ảnh:Hoàng Đình Nam/Press Pool
Việt Nam đang cân nhắc yêu cầu của Hoa Kỳ về việc ngừng xây dựng các đảo nhân tạo vì vấn đề tranh chấp ở Biển Đông. Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ Ash Carter nói trong chuyến thăm Việt Nam đầu tháng Sáu rằng Washington đang nỗ lực để buộc Trung Quốc phải dừng thi công cuộc chiếm lấn các vùng đảo ở khu vực này.
Ông Carter trong chuyến thăm các nước Đông Nam Á hồi tháng Sáu đã cố gắng thuyết phục sự sáu quốc gia khác dừng sự bành trướng trên hang loạt các đảo tại đây. Hoa Kỳ rất lo lắng rằng bất kì những hành động nào của những đối thủ cạnh tranh các vùng đảo hoặc xây dựng cơ sở quân sự trên đảo có thể làm mất ổn định ở Biển Đông.
Ông Carter đã gặp đối tác Việt Nam, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Phùng Quang Thanh, tại Hà Nội trong chuyến thăm hai ngày ở Việt Nam. Buổi gặp mặt diễn ra trong thời điểm giữa lúc sự tranh chấp đang trở nên căng thẳng giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc trong vùng biển mang tính chiến lược quan trọng ở châu Á-Thái Bình Dương.
Trong chuyến đi 11 ngày qua vùng này hồi đầu mùa 2015, ông Carter đã dồn dập đề cập đến việc lấn chiếm đảo Trường Sa gần đây của Trung Quốc và yêu cầu Trung Quốc dừng việc xây dựng trên các đảo vĩnh viễn. Bên cạnh đó, ông cũng lên tiếng yêu cầu các nước như Việt Nam Brunei, Malaysia, Philippines, và Đài Loan làm tương tự. Các đảo này nằm cách đường bờ biển Trung Quốc tầm 700 dặm(~1120km).
Trong cuộc họp báo chung ngày, ông Carter nói rằng Việt Nam đang “cân nhắc” yêu cầu của Hoa Kỳ; tuy nhiên, Bộ trưởng Phùng Quang Thanh đã tránh trả lời về vấn đề này. Ông Thanh nói rằng khi Việt Nam có một số quân đội trú đóng trên 9 hòn đảo tự nhiên và 12 đảo nhân tạo trong chuỗi đảo ở Biển Đông và hầu hết các đảo này được dùng với mục đích dân sự. Việt Nam hiện đang kiểm soát khoảng 50 hòn đảo nhân tạo và tự nhiên trong chuỗi các đảo tại đây.
Việt Nam đang tăng cường công tác xây dựng và tăng cường biện pháp cải thiện một số công trình kiến trúc kém chất lượng trên đảo, ông Thanh nói, nhưng cho đến nay thì Việt Nam vẫn chưa mở rộng chúng.
“Chúng tôi chỉ xây dựng những ngôi nhà và các tòa nhà nhỏ, dành cho ít người, và chúng tôi không mở rộng diện tích đảo…mục tiêu và đặc thù của chúng đều dành cho dân sự”, ông Thanh phát biểu.
Biết việc ông Carter đến Hà Nội, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hoa Xuân Oánh nói rằng Bắc Kinh đã nhận ra “sự tương tác thường xuyên” giữa các quốc gia quan tâm đến vấn đề Biển Đông và đảo Trường Sa.
“Chúng tôi hy vọng rằng những nước liên quan sẽ nghĩ đến những quyền lợi của sự ổn định và hòa bình tại khu vực này và thúc đẩy niềm tin giữa các nước trong vùng cũng như sự ổn định và hòa bình tại đây.”
Chính quyền Hoa Kỳ đã xác nhận tuần trước rằng Bắc Kinh đã đặt hai pháo đài được cơ giới hóa trên một trong số các đảo.
Những pháo đài đó được đặt trên đảo nhân tạo Johnson Reef vốn có tầm ngắm đối với một số đảo lân cận mà Việt Nam đang kiểm soát. Theo chính quyền Hoa Kỳ, cuối tháng Sáu vừa qua Bắc Kinh đã di dời pháo đài.
Việt Nam rất lo lắng về tham vọng của quân đội Bắc Kinh, đặc biệt từ năm ngoái khi Trung Quốc di chuyển giàn khoan dầu nước sâu vào vùng đặc quyền kinh gần quần đảo Hoàng Sa của VIệt Nam, vốn gây ra mối bất hòa lớn trong quan hệ ngoại giao giữa hai nước. Hành động của Trung Quốc dẫn tới sự chạm trán giữa các tàu trên biển và gây ra làn sóng phản đối Trung Quốc dữ dội ở Việt Nam.
Kết quả là Hoa Kỳ và Việt Nam đặt vấn đề an ninh hàng hải lên hàng đầu trong mối quan hệ quân sự giữa hai nước. Ông Thanh và ông Carter đã kí kết bản Tuyên bố Tầm nhìn Chung về Quan hệ Quân sự với mục đích mở đường cho sự hợp tác quân sự giữa hai nước trong tương lai.
Việc làm này thắt chặt hơn quan hệ giữa Hoa Kỳ và Việt Nam, khi mà mối quan hệ này chỉ bình thường hóa cách đây 20 năm trước. Thêm vào việc tìm kiếm sự thỏa thuận giữa Việt Nam và Hoa Kỳ trong vấn đề biển đảo, Lầu Năm Góc cũng đang tìm kiếm mối quan hệ quân sự sâu hơn và lớn hơn để có thể giúp đỡ các tàu hải quân Hoa Kỳ tham quan và phục vụ tại các cảng, cũng như có thêm nhiều đợt tập huấn quân sự và giao chiến.
Ông Carter nói rằng quan hệ quân sự Mỹ-Việt đang ngày càng được thắt chặt hơn nữa.
“Các lĩnh vực an ninh hàng hải, không chỉ trang bị mà tiến hành chia sẻ thông tin, những vấn đề này đều được đề cập đến trong bản Tuyên bố Tầm nhìn chung mà chúng tôi đã kí kết, ” ông Carter nói.
Hà Nội mong muốn Hoa Kỳ sẽ dỡ bỏ hoàn toàn lệnh cấm vận buôn bán vũ khí sát thương cũng như nỗ lực giúp đỡ tăng cường khả năng quân sự cho Việt Nam. Hồi tháng Mười năm ngoái, Hoa Kỳ đã phần nào bãi bỏ lệnh cấm vận buôn bán vũ khí đối với Việt Nam. Tuy nhiên, chưa có một thỏa thuân chính thức nào được công bố kể từ lúc đó cho đến nay.
Ông Carter đã thông báo một thỏa thuận rằng Hoa Kỳ trợ giúp $18 triệu USD nhằm việc hỗ trợ Việt Nam mua tàu tuần tra trong thành phố Hải Phòng.
Việt Nam đã dự tính mua hai tàu tuần duyên của Hoa Kỳ từ năm ngoái nhưng thỏa thuận đã bị hủy khi Hà Nội nói với chính quyền Hoa Kỳ rằng họ muốn mua những tàu to hơn.
Một giới chức Hoa Kỳ miêu tả rằng mối quan hệ vẫn còn “một vài chông gai” và thừa nhận mặc dù đang trên đà phát triển tích cực, mối quan hệ quân sự giữa Hoa Kỳ và Việt Nam vẫn là những bước đi cần cân nhắc.
Mark Magnier từ Bắc Kinh đã đóng góp cho bài viết này.
© 2007-2015 Bản tiếng Việt TẠP CHÍ PHÍA TRƯỚC – www.phiatruoc.info
Comments
Post a Comment